Ev Stüdyonuzu Akustik Olarak Düzenleyin.

Bu yazıda amatör müzisyenin akustik olarak uygun olmayan ortamlarda çalışırken karşılaşabileceği sorunları ve bunların çözümlerini irdeleyeceğim. Not: Bu yazıda müzik odasının akustik izolasyonu konusuna girmeyeceğim. Alakalı bir diğer sorun olan istenmeyen ses kaynaklarıyla başa çıkmayı da başka bir yazıda işlemeyi düşünüyorum.

Bu yazıyı yazarken kullandığım bir kaynağa göre “vokal kaydındaki bir numaralı faktör, odanızdır.” Başka bir deyişle dünyanın en iyi mikrofon ve preamp’leriyle akustik açıdan kötü bir odada çalışmanın hiçbir anlamı yoktur. Benzer bir şeyi belki akustik gitar kaydı ve hatta mikrofon, ama özellikle condenser tür mikrofon, ile yapılan tüm kayıtlar için söyleyebiliriz.

Peki akustik olarak işlem görmemiş, sıradan bir ev odasında kayıt yapmanın ne sakıncası olabilir? Bu soruya iki farklı açıdan yaklaşabiliriz: 1) Amatör değil misiniz? O halde bunun ne önemi olabilir ki? Kayıt her yerde yapılır, sonuçta Grammy ödülü kovalamıyorsunuz. 2) Kayıtlarınızı dikkatlice, kanal kanal yapıyor ve birçok yazılım, efekt plugin’i, vs. kullanarak olabildiğince cilalamaya çalışmıyor musunuz? İşte o zaman bu durum büyük bir sorun olabilir. Nedenine aşağıda gireceğiz. Ben bu iki açının ortasında bir denge yakalamayı savunacağım bu yazıda.

Sorun Nedir?

Akustik olarak işlem görmemiş bir odada kayıt yapmanın yarattığı en büyük sorun istenmeyen ses yankıları ve çeşitli frekansların yoğunlaşmasıdır. Her odanın bir akustik karakteri vardır diyebiliriz. Bazen bu kulağa hoş gelir. Müzik performansı için tasarlanmış alanlar, mesela bir amfi tiyatro, böyle olabilir. Ya da müzik için tasarlanmamış olsa bile bir mekanın akustik karakterini müzikal amaçlar için kullanabiliriz. Replikas’ın Zerre albümünün davullarıGökçeada’nın eski hapishanesinde kaydedilmişti örneğin.

Eğer müziğe bakışımız, bu tür ortamların sese yaptığı katkıyı müziğimizin bir parçası olarak görmeyi içeriyorsa zaten sorun yok. O durumda kayıtlarımızı beğendiğimiz ortamlarda doğal olarak yapacağız ve o ortamın akustik karakterini nötrlenmesi gereken birşey olarak düşünmeyeceğiz. Ancak çoğu amatör müzisyen için bunun geçerli olmadığını düşünüyorum. Tersine, çoğumuz önce temiz kayıtlar alıp, daha sonra onları DAW’ımızda işleyerek cilalamayı istiyoruz. Bu cilanın en önemli öğelerinden birisi de reverb’dür. Daha önce bahsettiğim üzere, kupkuru ve temiz bir kayda reverb ekleyerek o kaydı sanki bir amfi tiyatroda, kanyonda, fabrikada, vs. yapılmış gibi değiştirebiliyoruz ve reverb’ü kullanarak kayıtlara derinlik hissi veriyoruz.

Burada kuru derken (İngilizce’de bazen buna ölü (dead) denir) kendiliğinden reverb’ü olmayan kayıtlardan bahsediyorum. Kayıt bu açıdan temiz ise nasıl bir reverb etkisi taşıyacağını tamamen biz DAW’ımızın içinde reverb plugin’imizle kontrol edebiliriz. İşte sorun biraz buradan çıkıyor. Kaydın kendisinde zaten reverb varsa, kontrolümüz azalıyor. Mesela bir banyoda yapılmış ve oranın akustik karakterini taşıyan, kendiliğinden reverb’ü olan, bir kayda biz kilisede yapılmışçasına reverb eklemeye çalışırsak pek parlak bir sonuç elde edemeyeceğiz. Akustik olarak işlem yapılmamış bir odanın da kendine has bir reverb’ü olacaktır. Mikrofonla yaptığımız kayıtlara bu reverb yansıyacaktır ve bu reverb’ü daha sonra yokedemeyiz. Bu tür bir kayda başka işlemler yapmak istediğimiz zaman da zorlanacağız. Mesela kompresör uyguladığımız zaman istenmeyen yankıları vurgulamış olacağız.